قاعده ی «الواحد» از منظر قرآن کریم (نقد و بررسی برخی دیدگاه ها)

Authors

سید محسن میری

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

abstract

قاعده ی فلسفیِ «الواحد»، تطبیق آن بر خداوند به عنوان یکی از مصادیق قاعده، نیز بحث از اوّلین مخلوقِ صادر از خداوند، از مباحثی است که جایگاه خاصّی در فلسفه ی اسلامی دارد و فیلسوفان فراوانی به صورت گسترده و عمیق بدان پرداخته اند. یک پرسش مهم در اینجا آن است که آیا این قاعده و مباحث پیرامون آن و به طور خاص، نحوه ی صدور جهان از خداوند، ریشه های قرآنی و روایی نیز دارد یا نه؟ آنچه در این نوشتار آمده، بررسی و ارزیابی دیدگاه برخی از حکما و عارفان اسلامی و به طور خاص حکیم معاصر، میرزا مهدی مدرّس آشتیانی (ره)، مبنی بر دلالت شماری از آیات بر این موضوع و نیز دیدگاه نگارنده در این باره است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

قاعده‌ی «الواحد» از منظر قرآن کریم (نقد و بررسی برخی دیدگاه‌ها)

قاعده‌ی فلسفیِ «الواحد»، تطبیق آن بر خداوند به عنوان یکی از مصادیق قاعده، نیز بحث از اوّلین مخلوقِ صادر از خداوند، از مباحثی است که جایگاه خاصّی در فلسفه‌ی اسلامی دارد و فیلسوفان فراوانی به صورت گسترده و عمیق بدان پرداخته‌اند. یک پرسش مهم در اینجا آن است که آیا این قاعده و مباحث پیرامون آن و به طور خاص، نحوه‌ی صدور جهان از خداوند، ریشه‌های قرآنی و روایی نیز دارد یا نه؟ آنچه در این نوشتار آمده، بررس...

full text

ابن عربی و نقد قاعده الواحد

قاده فلسفی «الواحد لایصدر عنه الا الواحد»(از واحد جزواحد صادر نمی شود)را که معروف به قاعده«الواحد»است،بیشتر فیلسوفان مسلمان پذیرفته ،در آثار خود مورد بحث قرار داده .مفاد آن را برهانی کرده اند. بی تردید،این قاعده عقلی را نخستین بار فیلسوفان مسلمان مطرح نکرده اند،اما اینکه چه کسی آن را کشف کرده و برای بار نخست مورد بحث و گفت و گو قرارداده است،محل اختلاف حکمای اسلامی است.معلم ثانی ،ابونصر فارابی،...

full text

نقد دیدگاه ملاصدرا در مورد «بهره‌مندی جمادات از حیات و علم» از منظر قرآن کریم

درباره بهره‌مندی جمادات از حیات – به‌معنای کمال وجودی که مبدأ علم و فعل ارادی است - اختلاف نظر وجود دارد. دیدگاه مشهور این است که جمادات از حیاتِ همراه با علم و فعل برخوردار نیستند. اما ملاصدرا معتقد به عینیت مطلق وجود با حیات و علم است، و می‌گوید همان طور که وجود حقیقت تشکیکی است، حیات و علم هم تشکیکی و دارای مراتب مختلف شدید و ضعیف‌اند، و هر موجودی متناسب با مرتبه وجودی‌ که دارد، بهره‌مند از ا...

full text

نقد ادبی ترجمه ی محدث دهلوی از قرآن کریم

تاکنون ترجمه های زیادی از قرآن کریم به زبان فارسی نگاشته شده است که هیچ یک بی اشکال نبوده اند. یکی از این ترجمه ها از آن دانشمندی معروف در شبه قاره هند به نام شاه ولی الله محدث دهلوی است که از حدود دو قرن و نیم قبل برجای مانده است. این ترجمه با همه زیبایی هایش دارای اشکالاتی اساسی بویژه از جنبه ادبی نیز می باشد. برخی از مهمترین این اشکالات که در این مقاله بعنوان لغزش از آنها یاد شده است عبارتن...

full text

ابن عربی و نقد قاعده الواحد

قاده فلسفی «الواحد لایصدر عنه الا الواحد»(از واحد جزواحد صادر نمی شود)را که معروف به قاعده«الواحد»است،بیشتر فیلسوفان مسلمان پذیرفته ،در آثار خود مورد بحث قرار داده .مفاد آن را برهانی کرده اند. بی تردید،این قاعده عقلی را نخستین بار فیلسوفان مسلمان مطرح نکرده اند،اما اینکه چه کسی آن را کشف کرده و برای بار نخست مورد بحث و گفت و گو قرارداده است،محل اختلاف حکمای اسلامی است.معلم ثانی ،ابونصر فارابی،...

full text

بررسی تطبیقی معنا و مفهوم قاعده ی «الواحد» از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا

در پژوهش حاضر، قاعده ی «الواحد لا یصدر عنه الاّ الواحد» با روشی تطبیقی-تحلیلی بین دو فیلسوف گران قدر جهان اسلام، شیخ الرئیس ابوعلی سینا و صدرالمتألهین ملاصدرا، مورد بررسی قرارگرفته است. در آغاز، سعی شده تبیینی صحیح از معنای قاعده و ساختار آن و بداهت مفهوم وحدت و کثرت، منشأ ظهور قاعده و معتقدین و منکرین آن و دلایل اثبات قاعده و فروع قاعده ارائه شده، این نکته روشن گردد که جایگاه بحث از آن در فلسفه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
سراج منیر

جلد ۲، شماره ۴، صفحات ۲۳-۴۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023